Het Wheelchair Skills Team organiseert door het hele land trainingen en activiteiten voor de doelgroep. Wij zijn ook regelmatig terug te vinden op activiteiten voor de doelgroep. We zijn van en voor de doelgroep en naast het aanbieden van fysieke activiteiten vinden we het ook belangrijk dat rollers goed geïnformeerd zijn over hun mogelijkheden.Op deze pagina vind je meer informatie over de rolstoel en aanvraag.
Een goed aangemeten actief rolstoel is de basis voor een actief leven. Heb je die niet, dan zal het lastig zijn om plezier in de stoel te ervaren. Wie door zijn beperking een rolstoel nodig heeft, doet er goed aan zich eerst te verdiepen in de eigenschappen en mogelijkheden van een rolstoel. Voor de meeste mensen is een rolstoel niet meer dan een rolstoel, maar als je wat beter kijkt zie je veel verschillende modellen rolstoelen met nog meer verschillende eigenschappen. Daarbij geldt dat het type en het ontwerp van de rolstoel een grote invloed hebben op het rijvermogen en de wend- en bestuurbaarheid van de stoel. Met andere woorden, de juiste rolstoel bepaalt voor een groot deel je vrijheid in het dagelijks leven.
Voor een actief leven in de rolstoel is een goed aangemeten actief-rolstoel noodzakelijk. Vaak wordt de rolstoel gezien als een noodzakelijk kwaad en niet als iets waar je plezier mee hebt. Wanneer je een goed aangemeten stoel hebt en enige vaardigheden beheerst, zul je zien dat voorheen onoverkomelijke obstakels makkelijk te nemen zijn. Het is echter niet gegarandeerd dat je een actief rolstoel krijgt. Heb je de diagnose “volledig rolstoel gebonden” dan is de kans groot dat je automatisch in aanmerking komt voor een actief-rolstoel. Wanneer je “deels rolstoel gebonden” bent is dit niet vanzelfsprekend en bestaat de kans dat je in een stoel komt die meer richting categorie duw-rolstoelen gaat. In dat geval zal het lastiger zijn om het plezier van rolstoel rijden dat wij kennen te ervaren.
Zaak dus om ervoor te zorgen dat je de juiste stoel onder je kont krijgt!
De informatie op onze website biedt je de eerste aanknopingspunten. We adviseren je om je nog verder te verdiepen in wat er te koop is, want je keuze draai je de eerste vijf jaar meestal niet terug.
Deze waaier is voor kinderen en hun ouder om meer te weten te komen over het aanvragen en gebruiken van een rolstoel.
Er worden 4 thema’s besproken:– Verstrekking proces– Een nieuwe rolstoel– Rolstoel onderhoud– RolstoelvaardigheidBekijk de online versiede fysieke waaier is uitverkocht
Voor meer informatie over de afstellingen van je rolstoel en jouw zithouding kun je ook terecht op www.checkjezit.nl. Het WheelchairSkillsTeam heeft haar kennis met Check Je Zit gedeeld en hoopt hiermee bij te dragen aan een betere informatievoorziening rondom het thema rolstoelaanvraag- en instellingen.
We gaan ervan uit dat een rolstoel het verlengstuk van je lichaam wordt en dat je je er prettig in moet voelen. Zou je je er niet prettig in voelen, dan werkt dat de ontwikkeling van je vaardigheid tegen. En dat wil je niet als je besluit met de ‘borst’ vooruit door het leven te gaan.
Er zijn veel zaken waarover je na kunt denken als je een nieuwe rolstoel aanschaft. In de volgende video legt Kees-Jan van der Klooster uit waar je op moet letten.
Lees je liever? In de tekst hieronder worden alle eigenschappen nog eens beschreven.
DesignEr zijn talloze modellen rolstoelen in allerlei kleuren en varianten. Deze visuele eigenschappen zijn zeker niet onbelangrijk; het kan namelijk heel goed dat jij je goed voelt bij een bepaald model. Dat je je er goed bij voelt draagt voor een aanzienlijk deel bij in de mate van acceptatie van je nieuwe lichaamsdeel. Want hoe zou jij je voelen als de kapper je de straat op stuurt met een paarse hanenkam, terwijl jij graag blonde stekels zou willen.
Wat het WheelchairSkillsTeam betreft zijn de looks van je rolstoel dus zeker een factor om rekening mee te houden. Fabrikanten en importeurs van rolstoelen laten je graag de opties zien. Let wel: dit is geen uitnodiging om dure opties te bestellen omdat je die toevallig cool vindt. Wij zijn echter wel van mening dat een gemeente ontvankelijk moet zijn voor het argument dat een rolstoel een verlengstuk is van je lichaam. Daarom zou het voor een gemeente geen probleem moeten zijn om bijvoorbeeld een meerprijs voor een bepaalde kleur, hoepels of remmen te honoreren, mits dit binnen het redelijke blijft. Een andere optie is dat je zelf betaalt voor de opties.
Gewicht en afmetingenJe wilt een rolstoel graag zo compact en licht mogelijk houden, zodat deze licht in gebruik is en in kleine ruimten kan draaien en keren. Een wat kleinere rolstoel maakt soms nèt het verschil of je wèl of niet ergens naar binnen kan. Daarnaast is een lichte compacte stoel handig te transporteren. Uiteraard is de grootte van de rolstoel ook van je lichaamsbouw afhankelijk.
Een vuistregel is dat een goed afgemeten actief stoel niet veel breder zou moeten zijn dan de zitbreedte, plus maximaal 2 x 10 cm voor de wielen. Bij een gemiddelde volwassen persoon met een zitbreedte van 45-50cm komt het erop neer dat de rolstoel zo’n 65-70cm breed is. Dit lijkt smal, maar een gemiddelde elektrische rolstoel is ook slechts 65-75cm breed. Veelgebruikte materialen voor het frame zijn aluminium en titanium.Het gewicht van een frame zonder wielen varieert tussen de 4 en 15 kg. Meestal zal het gemiddelde gewicht tussen de 8 en 12 kg liggen. Bij het kiezen van aluminium voor het frame kan de kwaliteit en wanddikte van de buizen nog wel verschillen. Als algemene regel stellen wij: een stoel zwaarder dan 15kg is bij voorbaat veel minder of zelfs niet geschikt voor optimaal zelfstandig gebruik.
Bij de actief stoelen kan onderscheid worden gemaakt tussen rolstoelen met een vast frame en opvouwbare rolstoelen. Afhankelijk van het model kunnen beide typen stoelen over het algemeen vrij compact worden gemaakt wanneer je de wielen eraf haalt. Maar heb je bijvoorbeeld een héél klein autootje, dan kun je nog kiezen voor een volledig in-vouwbare rolstoel. Helaas is het aantal beschikbare modellen daarvan beperkt.
De scherpte van een stoelHoe scherp staat je rolstoel, oftewel: hoe snel kiept je rolstoel achterover? Dit is afhankelijk van de hoeveelheid gewicht die zich achter de assen bevindt. Hoe verder de assen naar achter gemonteerd staan, des te meer gewicht er op de voorkant van de rolstoel komt te staan met als gevolg dat het moeilijker wordt om de rolstoel op zijn achterwielen te krijgen.Door de assen naar voren te verplaatsen, zal de rolstoel sneller kiepen. Daarbij kan één centimeter naar voren of achteren al een groot verschil maken voor de eigenschappen van de rolstoel.
Een veel gehoord argument waarom een rolstoel niet scherp is afgesteld, is veiligheid. Staat de stoel niet scherp afgesteld, dan zal deze inderdaad niet makkelijk achterover kiepen. Wanneer de bestuurder echter met zijn volle gewicht vóór de assen zit, is achterovervallen onder normale omstandigheden vrijwel onmogelijk. Deze positie heeft als nadeel dat je met je armen achter je de wielen aandrijft, zodat je je kracht niet optimaal kunt gebruiken. In deze positie komt er meer druk op de voorwielen waardoor de stoel zwaarder rolt, minder makkelijk draait en de draaicirkel groter wordt. De stoel valt nu weliswaar niet meer zo makkelijk achterover, maar dat voordeel wordt onmiddellijk bestraft aangezien de stoel nu veel moeilijker hanteerbaar is geworden.
Naarmate de stoel scherper staat, komt er tijdens het rijden minder druk op de voorwieltjes waardoor de stoel soepeler rolt en draait. Maar staat de stoel te scherp, dan zal de stoel als gevolg daarvan te snel kiepen. Redenen te over om de optimale scherpte van de stoel af te stemmen en in te stellen op jouw rijstijl en wensen.Door het naar voren en achteren hangen in je rolstoel verplaats je je gewicht ten opzichte van de as waardoor het balanspunt verandert. Een tas die aan de achterkant van de rolstoel hangt beïnvloedt dus het kiepen van de stoel beïnvloedt en maakt de rij-eigenschappen minder gunstig.
Het anti-kiepwielVan een anti-kiepwiel heb je in de meeste gevallen meer last dan gemak, wanneer je zelfstandig met je rolstoel over straat wilt. Het beperkt de mate waarin de rolstoel achterover kan kiepen en als gevolg daarvan hoe hoog de voorwielen de lucht in kunnen. Dat kan hinderlijk of zelfs gevaarlijk zijn wanneer je een stoep of drempel op- of afrijdt.Voor iemand die het balanceren met de rolstoel niet beheerst, zal een kiepwiel noodzakelijk blijven. Het is dan wel essentieel dat de positie van het anti-kiepwiel zó is dat de anti-kiepstand toelaat dat bij het kantelen van de stoel de voorwielen op een standaard stoep kunnen komen.
De wighoekIn tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, bepaalt niet een gordel maar de wighoek (de hoek die de zitting en de rugleuning met elkaar maken) hoe stevig je in je stoel zit. Afhankelijk van je rompstabiliteit, kan een juiste wighoek voor stabiliteit in je zit zorgen. Bij weinig rompstabiliteit zal een kleine wighoek je steviger in je stoel laten zitten. Je schuift hierdoor vanzelf achterin je rolstoel, zodat voorover uit je rolstoel schuiven of vallen minder snel zal gebeuren. Dit in tegenstelling tot een wighoek van 90 graden. Daarbij zak je makkelijk onderuit in een passieve houding en ondervind je geen steun aan je zit. Een kleine wighoek is voor bijna iedereen gewenst. Naast een standaard rolstoel met wighoek, bestaat er ook nog de ergozit. Dit is een variant van een rolstoel met wighoek waarbij de zitting horizontaal is.
Zithoogte-, en diepteHoe hoog of diep je tussen de wielen zit, noemen we de zitdiepte. Wanneer je té hoog boven de wielen zit, heb je weinig bereik om te rollen. Dan kun je dus maar kleine slagen maken en slechts minimale kracht overbrengen. Als je te hoog zit zal het ook lastiger worden je balans te controleren. Ook te diep tussen je wielen zitten is niet praktisch, je kunt weliswaar langere slagen maken, maar dit kan een extra belasting zijn voor de schouders die je dan weer veel moet optrekken.Een richtpunt voor de ideale stand van de zit-diepte is door je armen langszij te laten hangen. Je vingers moeten dan ongeveer ter hoogte van de assen komen. Een andere referentie die gebruikt wordt is door je armen 90 graden gebogen te houden. Je ziet dan als het goed is dat je ellebogen +/- 5cm boven je banden zitten.
Hoogte van de rugleuningHet is belangrijk dat een rugleuning ondersteuning biedt. Dat hoeft niet te betekenen dat deze hoog moet zijn. In sommige gevallen is een hoge of speciale ergonomische rugleuning noodzakelijk, maar een te hoge rugleuning beperkt de bewegingsvrijheid. Bovendien geeft een hoge rugleuning bij een goede rompstabiliteit te veel ondersteuning waardoor de onderrug verslapt.
Er bestaan veel soorten rugleuningen. De meest gangbare zijn die met spanbanden en rugflap. Heb je deze variant, dan doe je er goed aan om de spanbanden af en toe na te spannen. Zijn je bovenste banden te los, dan heb je de kans snel onderuit te zakken.Hoge ergonomische zittingen zijn vaak niet bevorderlijk voor je vrijheid van bewegen om de rolstoel optimaal te besturen.
Het streven is dus om een rolstoel te voorzien van een goed ondersteunende, maar niet al te hoge rugleuning.
Plaatsing van de voorwielenVoorwielen kunnen grofweg op drie posities worden geplaatst, namelijk ver naar voren, onder de voetensteun en ver naar achteren.
Welke positie je kiest, is voor iedereen persoonlijk. Houd hierbij wel in je achterhoofd dat de kans groter is dat je voorover kantelt als je voorwielen achter de voetensteun staan. Dit kan gebeuren als je bijvoorbeeld tegen een opstaand randje botst. Wanneer de voorwielen vóór de voeten zijn geplaats kan je vrijwel niet voorover kantelen.
Camberstand van de wielenDe camberstand is het aantal graden waaronder de wielen van de rolstoel staan, oftewel hoe schuin ze staan. Een sportrolstoel spant daarbij de kroon. Deze heeft vaak wel een camber van 15 tot 20 graden. Hoe groter de camber hoe makkelijker de rolstoel zal sturen. Een groot voordeel tijdens sportbeoefening. In het dagelijks leven is zoveel camber niet echt handig. Door de schuine stand van de wielen wordt de rolstoel al snel te breed voor een deuropening en verder wordt het oppervlak dat je nodig hebt om te manoeuvreren met je stoel veel groter. De meest gangbare camber-hoek voor een ADL-rolstoel ligt tussen de 0 en de 5 graden. Bij een 0-graden stand is de stoel op zijn smalst maar is de kans om een slag in een wiel te krijgen groter.
KussensDe stabiliteit van je zit wordt mede bepaald door je kussen, net zo goed als een steunzool in een schoen de stand van je voet bepaalt. De meest voorkomende kussens zijn gevuld met lucht of schuim. Probeer bij de passing diverse kussens uit in dezelfde rolstoelen om zo het meest geschikte kussen voor jou te vinden.
Banden, velgen en hoepelsMeestal wordt je keuze voor banden of velgen beperkt, als er al op gewezen wordt. Als je je er een beetje in verdiept zul je zien dat er veel soorten en maten zijn. Er zijn goede en minder goede banden op de markt evenals de velgen waar ze op zitten. Ga je actief stoepen op en af dan is het fijn een goede velg te hebben en bij voorkeur niet een van slechte kwaliteit aluminium. Je hebt dan kans op een lekke band wanneer je bij het opgaan van de stoep net iets te wild of hard botst tegen de stoeprand. Ook is het handig dat er voldoende lucht in je banden zit. Een gemiddelde rolstoelband kan tussen de 4 en 9 bar verdragen. Als de banden te zacht zijn, wordt het veel zwaarder om te draaien en te rollen, Een extreme harde band rijdt eveneens niet comfortabel op straat. Optimaal is om je banden rond de 6 bar op te pompen. Controleer regelmatig de bandenspanning en bespaar jezelf energie.
Hoepels zijn er ook in verschillende soorten. de meeste zijn aluminium en zijn standaard van ronde buis.Ook bestaan er hoepels met ergogrip, hierbij is de buis niet rond maar veelal wat dikker en ovaal of variant hierop. Ook kunnen hoepels een coating hebben van rubber. Dit geeft meer grip maar heeft ook als nadeel dat de hoepen niet lekker door de hand glijdt en bij wat hogere snelheid snel heet wordt bij het afremmen.Dit laatste gebeurd ook bij houten hoepels, die ten overstaan van aluminium hoepels minder koud worden in de winter.
Disclaimer: De afbeeldingen van rolstoelen op deze pagina zijn niet gesponsord. Wij geloven dat veel merken in staat zijn om goede stoelen te leveren. De keuze is aan de gebruiker om de juiste stoel te kiezen. Wij streven ernaar geen partijen voor te trekken – wel komen bepaalde merken terug omdat zij een actieve levensstijl promoten en de gebruiker centraal stellen. Bent u fabrikant en mist u uw model(len) in de galerie? Of wilt u liever niet dat we uw model hier afbeelden? Neem dan contact met ons op.
In Nederland is het zo geregeld dat de gemeente een rolstoel verstrekt aan iedereen die een rolstoel nodig heeft voor dagelijks gebruik. Hiervoor heb je een medische verklaring nodig. Met deze verklaring kun je een aanvraag indienen bij het Wmo-loket van je gemeente. Het is erg belangrijk dat je je vooraf verdiept in de wereld van de rolstoel. Probeer je wensen en behoeften zo goed mogelijk in kaart te brengen en zorg dat je dit goed kunt onderbouwen.
Er zijn grofweg twee manieren om een rolstoel te verkrijgen: in bruikleen via een hulpmiddelenleverancier, of via het Persoons Gebonden Budget (PGB). Daarnaast zou je, als je een baan hebt, via het UWV nog een extra rolstoel kunnen aanvragen voor op het werk.
Een rolstoel in bruikleenIn het eerste geval, een rolstoel inclusief onderhoud, krijg je een stoel in bruikleen en ga je met de leverancier kijken wat voor jou de meest adequate rolstoel is. Veelal krijg je keuze uit een vast pakket rolstoelen. Met goede argumentatie is het ook mogelijk om af te wijken van de rolstoelen in het standaardpakket. Krijg je een rolstoel, dan is het onderhoud voor rekening van de leverancier en is deze er verantwoordelijk voor dat de stoel in goede conditie blijft. In deze constructie betaalt de gemeente per maand een soort lease-bedrag aan de rolstoel leverancier. De stoel blijft eigendom van de leverancier en jij mag deze gebruiken. Mocht je naar een gemeente met een andere leverancier verhuizen, dan zal de stoel moeten worden overgenomen door de nieuwe leverancier of moeten worden ingeleverd bij de oude leverancier. In dit laatste geval moet je in je nieuwe gemeente opnieuw een aanvraag indienen voor een rolstoel. De ervaring is dat veel gemeentes en leveranciers de voorkeur geven voor laatstgenoemde optie die soms ook wordt gepresenteerd als enige optie. Dit is echter niet het geval: het PGB is de andere optie.
Een rolstoel via het PGBWanneer je goed weet wat je wilt en dit ook goed kunt onderbouwen, bestaat de mogelijkheid om een stoel via een PGB te krijgen. De reden dat je hiervoor kunt kiezen is als je er niet uit komt met de gemeente en/of de leverancier. Bijvoorbeeld als zij een rolstoel adviseren waar jij het niet mee eens bent en er naar jouw zin geen passende oplossing voorhanden is in de bruikleenconstructie. Let wel: op het moment dat je voor de PGB-variant kiest, ben je zelf verantwoordelijk voor de kosten van het onderhoud.
Sommige fabrikanten of dealers kunnen je ook een onderhoudscontract voor de stoel aanbieden. Doen ze dat niet, vraag er dan zelf naar. Het is wel zo handig om je in te dekken tegen reparatie- en onderhoudskosten.Om aanspraak te maken op een PGB is het noodzakelijk om een persoonlijk plan te hebben met daarin je wensen/behoeften en argumentatie van je persoonlijke keuze.Mocht je hierna nog steeds geen medewerking krijgen dan kun je de Powerkaart op tafel leggen.
De PowerkaartOmdat er in het verleden ervaringen zijn geweest waarbij gemeentes en leveranciers de PGB-optie wilden uitsluiten voor de aanschaf van een rolstoel, heeft Support Magazine de Powerkaart in het leven geroepen.
Uitgever Van Gaalen van Support Magazine: “De felgekleurde groene kaart is bedoeld voor mensen die graag hun eigen boontjes doppen. Ze kunnen, met de wet in de hand, een aanspraak maken op hun eigen keuzevrijheid. Het is een beetje zoals het rollende Tweede Kamerlid Otwin van Dijk laatst in ons blad zei: ‘je moet soms de blaren op je tong lullen om buiten het standaardpakket om te gaan, maar het lúkt je wel. Gebruikers hebben meer rechten en bevoegdheden dan ze zelf denken. Empowerment van de Wmo-cliënt is dus belangrijk.’ Met deze kaart willen wij die empowerment stimuleren.Gebruikers kunnen de kaart gebruiken als reminder, of zo nodig onder de neus van de Wmo-ambtenaar houden om hem te overtuigen van hun recht op een persoonsgebonden budget.Niet om hem aan te vallen of te bekritiseren, maar om hem te helpen zijn cliënt van een passend hulpmiddel te voorzien. Dat is zijn wettelijk verplicht doel. Dat staat in de Wmo. Daarom is de kaart groen, en niet rood.” De Wmo-Powerkaart schetst in heldere en begrijpelijke taal twee krachtige wetsartikelen die de Wmo-cliënt ten dienste staan. Dat zijn artikel 2.3.6 van de Wmo, dat het recht op een persoonsgebonden budget regelt, en artikel 2.3.2, dat je het recht geeft je eigen indicatie te schrijven in een zogeheten persoonlijk plan. De gemeente is verplicht naar dat plan te kijken.Voor meer informatie over het PGB kan je ook op de website van Per Saldo terecht.